Czy szmery w sercu u dzieci stanowią powód do obaw?
Szmery sercowe to jedno z najczęściej występujących zjawisk wykrywanych u dzieci podczas rutynowych badań lekarskich. Dla wielu rodziców odkrycie, że ich dziecko ma szmer w sercu, bywa powodem do niepokoju. Warto jednak wiedzieć, że większość szmerów sercowych u dzieci nie jest objawem poważnych problemów zdrowotnych, ale może wymagać dalszej diagnostyki, aby wykluczyć ewentualne schorzenia serca.
Co to są szmery sercowe?
Szmery sercowe to nieprawidłowe dźwięki, które występują podczas pracy serca. Powstają one w wyniku przepływu krwi przez serce lub naczynia krwionośne, które mogą napotkać na opór lub zaburzenia. W przypadku dzieci szmery sercowe mogą być tzw. "szmerami fizjologicznymi" (niewinnymi) lub mogą sugerować obecność wrodzonych wad serca.
W większości przypadków, zwłaszcza u noworodków i niemowląt, szmery są całkowicie nieszkodliwe i związane z prawidłowym rozwojem układu krążenia. U starszych dzieci mogą jednak wskazywać na konieczność dalszych badań, szczególnie gdy towarzyszą im inne objawy, takie jak duszność, zmiany w kolorze skóry, bóle w klatce piersiowej czy osłabienie.
Kiedy należy udać się do lekarza?
Chociaż wiele szmerów sercowych nie wymaga leczenia, należy zwrócić uwagę na kilka sygnałów, które mogą wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne. Jeśli szmerowi towarzyszą objawy takie jak:
- duszność,
- szybkie męczenie się,
- sinienie skóry (szczególnie wokół ust),
- bóle w klatce piersiowej,
- obrzęki nóg lub kostek,
- trudności w karmieniu (w przypadku niemowląt),
należy natychmiast skonsultować się z pediatrą lub kardiologiem dziecięcym. Diagnostyka i szybka reakcja są kluczowe, aby w razie potrzeby wdrożyć odpowiednie leczenie.
Diagnostyka szmerów sercowych
W diagnostyce szmerów sercowych szczególne znaczenie ma wywiad medyczny i badanie fizykalne. Pediatra, podczas badania, może osłuchać serce dziecka stetoskopem, aby ocenić charakter szmeru (czy jest on ciągły, przerywany, w jakim miejscu serca jest słyszalny). Jeśli szmer jest wyraźny i nie daje się łatwo zinterpretować, mogą być zalecane dalsze badania.
- Ekokardiografia (USG serca) jest najczęściej wykonywanym badaniem w celu oceny struktury i funkcji serca. Pozwala na dokładne zobrazowanie wnętrza serca oraz ocenę przepływu krwi, co umożliwia wykrycie nieprawidłowości, takich jak wady zastawkowe, przecieki czy inne defekty w budowie serca.
- W niektórych przypadkach konieczne mogą być także inne badania diagnostyczne, takie jak EKG, które mierzy aktywność elektryczną serca, lub rentgen klatki piersiowej, który pozwala ocenić wielkość serca i obecność ewentualnych zmian w płucach.
Jakie są przyczyny szmerów sercowych u dzieci?
Szmer sercowy u dziecka może mieć różne przyczyny. Należy wyróżnić dwa główne typy szmerów:
- Szmery fizjologiczne (niewinne): Są to szmery, które nie są związane z żadnymi chorobami serca. U dzieci młodszych są one powszechne i najczęściej znikają z wiekiem, ponieważ układ sercowo-naczyniowy dojrzewa. Tego typu szmery nie wymagają leczenia i nie wpływają na ogólny stan zdrowia dziecka.
- Szmery patologiczne (chorobowe): Mogą być spowodowane wrodzonymi wadami serca, takimi jak wady zastawkowe (np. niedomykalność zastawek serca), wady przegrody międzykomorowej, czy inne defekty w budowie serca. Szmery patologiczne mogą być również wynikiem nabytego uszkodzenia serca, np. po przebytych infekcjach.
Jakie działania należy podjąć, gdy dziecko ma szmer w sercu?
Jeśli u dziecka zostanie stwierdzony szmer sercowy, najważniejsze jest skonsultowanie się z pediatrą, który na podstawie przeprowadzonego badania zdecyduje, czy konieczna jest dalsza diagnostyka. W przypadku potrzeby, diagnostyka dzieci w Janikowie i w okolicach może obejmować wykonanie ekokardiogramu lub innych badań specjalistycznych. Warto wtedy zasięgnąć porady pediatry, który pokieruje rodziców do odpowiednich placówek medycznych.
Gabinet pediatryczny w Inowrocławiu, prowadzony przez dr Karolinę Prątnicką, specjalizuje się w kompleksowej diagnostyce dziecięcej, oferując pomoc także w przypadku szmerów sercowych u najmłodszych. W ramach wizyty lekarz może przeprowadzić odpowiednie badania oraz skierować na konsultacje do kardiologa dziecięcego, jeśli zajdzie taka potrzeba.
